Wat is een castratie?
Een castratie is een medische behandeling waarbij de voortplantingsorganen van een dier worden verwijderd. Bij mannelijke cavia’s (beren) worden operatief de teel- en bijballen verwijderd en bij vrouwelijke cavia’s (zeugen) de eierstokken.
Waarom / wanneer castratie?
Een reden om een beer te castreren kan zijn, omdat je de beer bij een zeug wilt plaatsen en geen nestjes (met babycavia’s) wilt. Soms wordt castratie als oplossing gezien wanneer een beer voortdurend met een andere beer ruzie maakt. Helaas heeft castratie veelal te weinig invloed op het karakter van een beer. Het kan zijn dat het gedrag van een beer een beetje verandert na castratie, maar de beoogde gewenste gedragsverandering is nauwelijks zeker. Een beer blijft een meneer met een eigen karakter. Bij ruziënde beren kun je ook overwegen de beer te koppelen aan een andere beer, bijvoorbeeld eentje met een minder dominant karakter. Een gecastreerde (of gesteriliseerde) beer kun je natuurlijk ook koppelen aan een zeugje.
Castratie (sterilisatie) bij zeugen?
Het verwijderen van de geslachtsorganen bij een zeug kan formeel ook castratie worden genoemd. Veelal zie je dat er gesproken wordt van sterilisatie (het onvruchtbaar maken). Bij een zeugje worden geslachtsorganen soms verwijderd, wanneer er sprake is van eierstokcystes. Dergelijk cystes worden gezien bij veel zeugen; veel zeugen ontwikkelen uiteindelijk cystes. Gelukkig zijn cystes vaak tijdelijk, die veelal vanzelf verdwijnen. Slechts bij hoge uitzondering leiden eierstokcystes tot klachten bij de zeug. Voor het behandelen van bepaalde eierstokcystes zijn ook enkele medicamenteuze mogelijkheden, waarmee goede resultaten zijn verkregen.
Is een castratie een risicovolle ingreep?
Een operatieve ingreep met narcose is voor een cavia altijd een risico. Castratie is met name voor zeugen een risicovolle buikoperatie. Wanneer je castratie bij één van jouw dieren overweegt om een nestje te voorkomen, dan kan dit het beste bij de beer worden gedaan en dus niet bij de zeug! Bij beren ligt het risico anders (letterlijk…), want de geslachtsorganen liggen niet in de buik, maar zijn van buitenaf goed bereikbaar. Het risico op complicaties na een operatie blijft bestaan, ook bij beren. Zo kunnen de darmen stil komen te liggen, kan de de wond gaan ontsteken of ontstaat er een abces. Voor een beer is er overigens een alternatief voor castratie: vasectomie.
Hoe wordt een castratie het beste uitgevoerd?
Wat betreft de operatie en met het oog op de darmwerking: voor cavia’s is bepaalde gasnarcose, uitgevoerd volgens een specifiek voor cavia’s veilig protocol, in combinatie met premedicatie of laag gedoseerde spuitnarcose veiliger dan hoog gedoseerde spuitnarcose. Helaas beschikt niet iedere dierenartspraktijk standaard over voor cavia geschikte faciliteiten. Het beste informeer je zelf bij de praktijk of zij over voldoende ervaring beschikken met het onder narcose brengen van cavia’s. Let wel: Er bestaan meerdere veilige narcose-methoden. Tot slot, er zijn verschillende methoden om een castratie uit te voeren, de zogenaamde ‘bedekt gesloten’ is in het bijzonder geschikt voor cavia’s.
Op welke leeftijd kan een castratie worden uitgevoerd?
Vanaf 3-4 maanden (bij een gewicht van minimaal 500 gram) en wanneer de teelballen duidelijk zijn ingedaald.
Tot welke leeftijd kan een castratie worden uitgevoerd?
Zolang de beer in goede gezondheid verkeerd en fit genoeg is voor een operatie, kan deze worden uitgevoerd. De kans op complicaties na een operatie nemen echter wel toe met de leeftijd, dus vanaf 4 jaar is het raadzaam een keuze voor een operatie zorgvuldig af te wegen. Stel je daarbij vragen zoals: Is het nodig? Is er een andere oplossing mogelijk? En vooral ook: wat is het beste voor de beer?
Is een beer nog vruchtbaar direct na een castratie?
Ja, feitelijk kan er nog achtergebleven zaad aanwezig zijn.
Na castratie: hoe lang moet je een beer gescheiden van de zeugen?
Minimaal 6 weken.
