Groenten en fruitlijst

De dagelijkse voeding van een cavia bestaat voor een deel uit verse groenten of een combinatie van groenten en fruit. Geef niet te veel nitraatrijke groenten en niet te veel fruit in verband met de hoeveelheid suikers. Op deze pagina vind je een lijst met groenten met daarbij het nitraatgehalte vermeld en fruit, die een cavia mag eten. Helemaal onderaan lees je wat de cavia niet mag eten.

Groenten, fruit en verse kruiden A-Z
Welke groente, fruit en kruiden mag jouw cavia mag hebben? BELANGRIJK: Dit overzicht wordt nog wekelijks aangevuld of gewijzigd, omdat er soms nog betere inzichten beschikbaar blijken te zijn. Deze lijst is een zoals dat heet een levend document. Maak dus geen schermafbeelding, maar deel de link van deze pagina, zodat je altijd de laatste versie inziet!

Nitraatgehalte?

De hypothese waar het nitraatarme dieet op is gebaseerd is dat nitraat in de voeding van cavia’s kan bijdragen aan meer calcium-uitscheiding via de urine (sludge). Het wil niet zeggen dat sludge altijd door nitraatrijke groente wordt veroorzaakt.

Bij de hieronder vermelde groenten vind je een pictogram dat vertelt of de groente ‘nitraatarm’ of ‘nitraatrijk’ is. Waarom nitraatarm of nitraatrijk? Op de pagina ziekte van blaas- en urinewegen lees je meer over nitraat in het dieet van een cavia.

Het rode pictogram betekent dat de betreffende groente: 
– Een hoog nitraatgehalte heeft en het meer dan 1000 mg/kg nitraat bevat.
OF
– Een gemiddeld nitraatgehalte heeft en tussen de 300 en 1000 mg/kg nitraat bevat.

Het groene pictogram betekent dat de betreffende groente:
– Een matig nitraatgehalte heeft en tussen de 100 en 300 mg/kg nitraat bevat.
OF
– Een laag nitraatgehalte heeft en minder dan 100 mg/kg nitraat bevat.

Waarom minder nitraten?

Nitraat (NO3-) is in de scheikunde de algemene naam van een anion (NO3−). Het bevat één stikstofatoom (N: symbool stikstof) en drie zuurstofatomen (O: symbool zuurstof)). Het is een stof die van nature in groenten en fruit zit. In mindere mate zit het ook in drinkwater. In de plantenfysiologie voorzien nitraten in de stikstofbehoefte van de plant; stikstof is een onmisbaar element voor de aanmaak van aminozuren en dat zijn dan weer grondstoffen voor de eiwitsynthese.

Meer nitraat in de voeding van cavia’s kan bijdragen aan meer calcium-uitscheiding via de urine (sludge), dat is de hypothese waar het nitraatarme dieet op is gebaseerd.

Hoe zit het dan met dat calciumarme dieet?
Dat is gebaseerd op een andere hypothese, namelijk een gebrek aan vitamine D en het calcium dat niet zou worden opgenomen, maar uitgeplast. Bij cavia’s die kwalitatief goede brokken te eten krijgen, is er geen sprake van een vitamine D gebrek. Als je een calciumarm-dieet combineert met het geven van extra vitamine D aan een cavia, dan vergroot je daarmee zelfs de kans op problemen. In het bijzonder aan het skelet en gebit van de cavia.

Het combineren van een streng calciumarm dieet met een nitraatarm dieet is dus sterk af te raden.

Aardappel

– Dagelijks? Nee.
– Schil, bladeren en groene plantendelen (nachtschade) zijn niet geschikt om te geven.
– Uitsluitend rauw voeren.
– Nitraatarm

Andijvie

De meeste cavia’s vinden het lekker. Geef bij voorkeur hele bladeren en niet de voorgesneden variant uit een zak.
– Dagelijks? Liever niet, wissel voldoende af met andere groenten.
– Wees terughoudend met deze groente bij cavia’s met darmproblemen of dysbiose, gezien de hoeveelheid bacteriën op deze groente.
– Uitsluitend rauw voeren.
– Nitraatrijk
– Tip: Koop het bij voorkeur uitsluitend in het seizoen. De biologische andijvie heeft een lager nitraatgehalte, dan ‘gewone’ uit de kas.
– Suikergehalte: 1,2%

Aardbeien

– Dagelijks? Liever afwisselen
– Goed wassen.
– Kroontjes kunnen gegeten worden.

Appel

Met name de zoetere appels vinden cavia’s lekker. Zure appels kunnen de mondhoeken aantasten.
– Dagelijks? Liever afwisselen.
– Geef geen appel meer wanneer jouw cavia wondjes krijgt aan de lip (lipontsteking of cheilitis).
– Let wel: Appelmoes is niet geschikt, uitsluitend rauw voeren.

Asperge

Cavia’s mogen het hebben, echter kent deze groente weinig liefhebbers.
– Uitsluitend rauw geven.
– Nitraatarm

Aubergine

Er zijn verschillende experts, voedingsdeskundigen en eigenaren die geen aubergine geven vanwege de giftige stof solanine. Deze stof is vooral te vinden in het bladgroen en onrijpe vruchten. Een aubergine uit de winkel is veilig om te geven. Het hoeft niet, het mag. Uiteraard is het belangrijk om voldoende af te wisselen met andere groenten. En niet teveel te geven. Cavia’s vinden het lekker.
– Dagelijks? Liever niet, wissel af en geef niet te grote hoeveelheden.
– Uitsluitend rauw geven.
– Verwijder het bladgroen/steel.
– Mag ongeschild, maar kies dan voor een biologische aubergine.
– Nitraatarm
– Suikergehalte: 3%

Bamboe

– Dagelijks? Nee, geef met mate.
– Pas op met geven aan blaaspatiënten.

Banaan

Rijk aan calorieën, dikmaker. De schil van de banaan is niet geschikt als voeding voor de cavia.
– Dagelijks? Nee, geef met mate.

Bascilicum

De sterke smaak en geur vind je zelf misschien te sterk, maar cavia’s vinden het vaak heerlijk. Prima als tussendoortje of als snackje voor het slapen.
– Dagelijks? Met mate.
– Nitraatrijk

Blauwe bessen

– Dagelijks? Liever afwisselen.
– Voorbeeld: Een paar besjes per cavia per dag is prima. Een heel bakje vol voor twee cavia’s is teveel voor een dagelijkse dosis.

Bleekselderij

De stengels zijn regelmatig geliefd. Werkt vochtafdrijvend.
– Dagelijks? Liever afwisselen met andere groenten.
– Nitraatrijk
– Matig de hoeveelheid/frequentie of geef een alternatief aan cavia’s met terugkerende en/of chronische blaasontsteking.
– Suikergehalte: 1%

Bloemkool

Sommige cavia’s vinden het heerlijk, anderen minder of zelfs helemaal niet. Ook het bladgroen mag je geven, vinden ze vaak zelfs nog lekkerder, dan de ‘bloem’.
– Dagelijks? Liever afwisselen.
– Uitsluitend rauw aanbieden.
– Nitraatarm
– Suikergehalte: 2,4%

Boerenkool

Uitstekende bron van vitamine C en calcium. Ook hier geldt rauw aanbieden en liever hele bladeren dan de voorgesneden variant.
– Dagelijks? Liever afwisselen.
– Uitsluitend rauw aanbieden.
– Nitraatarm
– Suikergehalte: 0,2%

Broccoli

De stronk, het deel dat jezelf er vaak afsnijdt, vinden de meeste cavia’s erg lekker.
– Dagelijks? Liever afwisselen.
– Uitsluitend rauw aanbieden.
– Nitraatarm
– Suikergehalte: 0,5%

Chinese kool

Dat cavia’s een gasbuik krijgen van kool, is een fabel. Een gasbuik kunnen ze krijgen van verlepte groente. Niet alle soorten kool vallen in de smaak, maar proberen kan geen kwaad aldus.
– Dagelijks? Nee, wissel voldoende af met nitraatarme groenten.
– Uitsluitend rauw aanbieden.
– Nitraatrijk
– Suikergehalte: 0%

Courgette

De meeste cavia’s vinden het niet zo lekker, maar ze mogen het wel hebben.
– Dagelijks? Liever afwisselen.
– Uitsluitend rauw aanbieden.
– Nitraatarm

Druiven

– Dagelijks? Nee, suikerrijk.
– Geef geen druiven meer wanneer jouw cavia wondjes krijgt aan de lip (lipontsteking of cheilitis).

Erwten

– Dagelijks? Liever afwisselen, bevat veel zetmeel.
– Uitsluitend rauw aanbieden
– Nitraatarm
– Suikergehalte: 1%

Framboos

– Dagelijks? Nee, geef dagelijks groenten en af en toe fruit.

Gras

Vers gras of geplukt gras vinden cavia’s heerlijk. Vooral de dikkere soorten zoals tarwe- en havergras. Je kunt het zelf plukken in de berm. Let wel op hondenpoep en zorg dat het vrij is van onkruidbestrijdingsmiddelen, want daar kunnen cavia’s erg ziek van worden. Ook is het raadzaam niet te dicht langs een drukke weg te plukken, i.v.m. de giftige dampen van uitlaatgassen. Gemaaid gras is eveneens geen geschikte voeding trouwens. Het machinegeweld bevordert het bedervingsproces, waardoor het eerder gisten en andere eencellige organismen kan bevatten.

Groene kool

– Dagelijks? Liever afwisselen.
– Uitsluitend rauw aanbieden
– Nitraatarm
– Suikergehalte: 4%

Knolselderij

– Dagelijks? Mag.
– Uitsluitend rauw aanbieden
– Nitraatarm
– Suikergehalte: 0%

Komkommer

Lekker en vochtrijk. Dus bij warm weer en ziekte een zeer belangrijke bron van vocht.
– Dagelijks? Liever afwisselen.
– Uitsluitend rauw aanbieden
– Nitraatarm
– Suikergehalte: 1,3%

Koolraap

– Dagelijks? Liever afwisselen.
– Uitsluitend rauw aanbieden.
– Nitraatarm

Koolrabi

– Dagelijks? Nee, wissel voldoende af met nitraatarme groenten.
– Uitsluitend rauw aanbieden.
– Nitraatrijk

Koriander

Blad en stengeltjes vinden veel cavia’s lekker.
– Dagelijks? Nee, geef met mate.
– Nitraatrijk

Maïs

De meeste cavia’s houden meer van het blad van de maïsplant, dan van de maïskorrels zelf. Regelmatig stopt de interesse van de cavia als de bladeren van de kolf zijn opgegeten.
– Dagelijks? Nee, voer met mate
– Uitsluitend rauw aanbieden
– Suikergehalte: 5,2%

Mandarijnen

Heb je weleens een cavia een zuur gezicht zien trekken? Sommige cavia’s doen dit bij het eten van een mandarijn, voordat ze deze uitspugen. Andere cavia’s vinden mandarijnen heerlijk.
– Dagelijks? Liever afwisselen.
– Schillen en zonder schil aanbieden.

Meloen

De meeste cavia’s smullen ervan. Soms vinden ze de schil nog lekkerder.
– Dagelijks? Liever afwisselen.
– Uitsluitend rauw aanbieden.
– Schil goed wassen of zonder schil aanbieden.

Munt

Blad en takjes zullen de meeste cavia’s van smullen.
– Dagelijks? Nee, geef met mate.
– Nitraatrijk

Paardebloemen

Vinden ze heerlijk.
– Past goed in het dieet van blaaspatiënten.
– Let wel goed op bij het plukken in het wild: Vermijd paardebloemen die veel blootgesteld worden aan uitlaatgassen en/of hondenpoep.

Paksoi

– Dagelijks? Nee, wissel voldoende af met nitraatarme groenten.
– Uitsluitend rauw aanbieden.
– Nitraatrijk
– Suikergehalte: 1,4%

Paprika

Belangrijke bron van vitamine C.
– Dagelijks? Liever afwisselen.
– Steel verwijderen.
– Uitsluitend rauw aanbieden.
– Nitraatarm
– Suikergehalte: 2,9% (groen), 3,9% (geel), 4,3% (rood), 4,7% (oranje).

Pastinaak

– Dagelijks? Liever afwisselen.
– Uitsluitend rauw aanbieden.
– Nitraatarm

Peer

– Dagelijks? Liever afwisselen: geef dagelijks groenten, af en toe fruit.
– Geef geen peer meer wanneer jouw cavia wondjes krijgt aan de lip (lipontsteking of cheilitis).
– Let wel: Uitsluitend rauw voeren.

Peterselie

– Dagelijks? Liever afwisselen.
– Uitsluitend rauw aanbieden.
– Rijk aan oxaalzuur.
–  Hoog nitraatgehalte.

Peterseliewortel

– Dagelijks? Liever afwisselen.
– Uitsluitend rauw aanbieden.
– Nitraatarm.

Pompoen

– Dagelijks? Liever afwisselen.
– Uitsluitend rauw aanbieden.
– Matig nitraatgehalte.

Postelein

– Dagelijks? Nee, wissel voldoende af met nitraatarme groenten.
– Uitsluitend rauw aanbieden.
– Nitraatrijk

Raapstelen

– Dagelijks? Nee, wissel voldoende af met nitraatarme groenten.
– Uitsluitend rauw aanbieden.
– Nitraatrijk

Radijs

– Dagelijks? Nee, wissel voldoende af met nitraatarme groenten.
– Uitsluitend rauw aanbieden.
– Nitraatrijk
– Suikergehalte: 3%

Rode bessen

Cavia’s die deze lekker vinden hebben wij nog niet ontmoet. Maar wie weet heb jij ze wel.
– Dagelijks? Liever afwisselen.

Rode bieten

Uitsluitend rauwe ongekookte bieten zijn geschikt voor jouw cavia. Is jouw cavia zwanger, dan mag je het niet geven. Ook bij darmproblemen (infecties maar ook langdurige plakpoep) is het beter om geen rode bieten te geven.
– Dagelijks? Met mate, wissel voldoende af met nitraatarme groenten.
– Uitsluitend rauw aanbieden.
– Nitraatrijk
– Suikergehalte: 6%

Rode kool

Dat cavia’s een gasbuik krijgen van kool, is een fabel. Een gasbuik kunnen ze krijgen van verlepte groente. Niet alle soorten kool vallen in de smaak, maar proberen kan geen kwaad aldus.
– Dagelijks? Liever afwisselen
– Uitsluitend rauw aanbieden.
– Nitraatarm

Rucola

– Dagelijks? Nee, geef met mate.
– Uitsluitend rauw aanbieden.
– Nitraatrijk.

Selderij (blad)

Een delicatesse voor menig cavia. Selderij op zichzelf past goed in het dieet van cavia’s met blaas- en nier problemen, en suikerziekte (diabetes).
– Dagelijks? Nee, met mate, wissel voldoende af met nitraatarme groenten.
– Uitsluitend rauw aanbieden.
– Nitraatrijk

Sinaasappels

Pers je ’s ochtends een sinaasappel? Wat doe je dan met de pulp? Voordat je het weggooit: sommige cavia’s smullen ervan.
– Dagelijks? Liever afwisselen.
– Schillen en zonder schil aanbieden.
– Bron van vitamine C.

Sla (alle soorten)

Sla (met name ijsbergsla, botersla) heeft weinig tot geen voedingswaarde, dus niet bepaald van toegevoegde waarde voor het dagelijkse dieet. Het kan in sommige situaties net zijn, dat sla het enige is dat een cavia wel eet. Bijvoorbeeld wanneer een cavia ziek of verzwakt is. Het kan dan een belangrijke bron van vocht zijn, met name als de cavia verder slecht eet en drinkt.
– Dagelijks? Nee, liever alleen geven bij hoge uitzondering.
– Uitsluitend rauw aanbieden.
– Nitraatrijk
– Suikergehalte: 1,7% (ijsbergsla)

Snijbiet

– Dagelijks? Nee, met mate, wissel voldoende af met nitraatarme groenten.
– Uitsluitend rauw aanbieden.
– Nitraatrijk

Sperzieboon

– Dagelijks? Nee, liever niet of heel af en toe en dan zeker geen grote hoeveelheden.
– Rauwe bonen bevatten lectine (een plantengifstof; in hoge dosis giftig).
– Uitsluitend rauw aanbieden
– Nitraatarm

Spinazie

– Dagelijks? Nee, met mate geven.
– Uitsluitend rauw aanbieden
– Rijk aan oxaalzuur.
– Nitraatrijk

Spitskool

– Dagelijks? Nee, met mate geven
– Uitsluitend rauw aanbieden
– Nitraatrijk

Spruitjes

– Dagelijks? Nee, af en toe en geen grote hoeveelheden.
– Uitsluitend rauw aanbieden.
– Wees terughoudend met deze groente bij cavia’s – in het bijzonder bij darmproblemen of dysbiose – gezien de hoeveelheid bacteriën op deze groente.
– Nitraatarm
– Suikergehalte: 1,4%

Tomaat

Vitamine C en goed voor vochtbalans. Let wel: tomatenblad en steel niet geven!
– Dagelijks? Liever afwisselen.
– Uitsluitend rauw aanbieden
– Nitraatarm
– Suikergehalte: 2,9%

Venkel

De meeste cavia’s vinden het lekker.
– Dagelijks? Nee, voldoende afwisselen met nitraatarme groenten.
– Uitsluitend rauw aanbieden
– Nitraatrijk

Watermeloen

De meeste cavia’s smullen ervan. Soms vinden ze de schil nog lekkerder.
– Dagelijks? Liever afwisselen.
– Uitsluitend rauw aanbieden.
– Schil goed wassen of zonder schil aanbieden.

Winterpeen

De meeste cavia’s vinden het lekker. Het mag dagelijks gegeven worden.
– Dagelijks? Mag.
– Uitsluitend rauw aanbieden
– Nitraatarm

Witlof

De meeste cavia’s vinden het lekker. Het mag dagelijks gegeven worden.
– Dagelijks? Liever afwisselen.
– Uitsluitend rauw aanbieden
– Nitraatarm
– Suikergehalte: 2,4%

Witte kool

Dat cavia’s een gasbuik krijgen van kool, is een fabel. Een gasbuik kunnen ze krijgen van verlepte groente. Niet alle soorten kool vallen in de smaak, maar proberen kan geen kwaad aldus.
– Dagelijks? Liever afwisselen.
– Uitsluitend rauw aanbieden
– Nitraatarm
– Suikergehalte: 4%

Wortel

De meeste cavia’s vinden het lekker. Het mag dagelijks gegeven worden.
– Dagelijks? Mag.
– Uitsluitend rauw aanbieden
– Nitraatarm
– Suikergehalte: 4,3%

Zoete aardappel

– Dagelijks? Liever afwisselen
– Uitsluitend rauw aanbieden
– Nitraatarm

Ongeschikte voeding (inclusief groente, fruit en kruiden) A-Z

Helaas zijn niet alle producten veilig voor jouw cavia. Hieronder vind je op volgorde van het alfabet een overzicht van voeding die niet geschikt is voor cavia’s. Let wel, wanneer een product niet op deze lijst staat, betekent dat niet automatisch dat het veilig is!

Avocado

Dit is een vrucht die voor veel diersoorten giftig is. Of dit ook voor de cavia geldt is niet zeker. Maar juist omdat het effect ervan niet bekend is, op zowel korte als langere termijn, is Caviawijzer van mening dat je beter geen avocado kunt geven aan een cavia.

Ingevroren

Bevroren groenvoer of fruit is niet geschikt als caviavoer.

Liksteen

Een zoute liksteen kan blaasstenen en nierfalen veroorzaken, door verstoring van de water- en zouthuishouding van de cavia. Ondanks dat deze nog steeds verkocht worden – specifiek voor cavia’s, zijn deze dus niet geschikt voor cavia’s!

Olvarit

Dit is babyvoeding en om die reden ooit eens aanbevolen als dwangvoer. Olvarit bevat uitsluitend gekookte groenten en een cavia mag alleen rauwe groeten en fruit. Olvarit is dus nooit geschikt voor een cavia, ook niet tijdelijk.

VERANTWOORDING
In de diergeneeskunde kan niet altijd geput worden uit grote klinische studies, waarin veel dieren zijn onderzocht. Nieuwe inzichten in diagnose en behandeling kunnen voortkomen uit: bestaande wetenschappelijke kennis, resultaten uit medisch onderzoek (proefdieronderzoek), specifiek diergeneeskundig onderzoek en ervaringen uit de dierenartspraktijk. Ook kan een methode of behandeling gebaseerd zijn op een combinatie van wetenschappelijke onderbouwde argumentatie t.a.v. een onderwerp en klinische ervaring uit de praktijk, een zogenaamde ‘expert opinion’.

GERAADPLEEGDE BRONNEN
– ‘Nitrate in vegetables – Scientific Opinion of the Panel on Contaminants in the Food chain’, EFSA Journal, juni 2008.
Website LICG, geraadpleegd op 14 maart 2022.
– ‘Hoeveel suiker zit er in groente?’ website Diabetes Fonds, geraadpleegd op 18 mei 2023.

WETENSCHAPPELIJKE REFERENTIES
Betreffende de nitraat-hypothese:
JongUn Lee, ‘Nitric Oxide in the Kidney: Its Physiological Role and Pathophysiological Implications’, Electrolyte Blood Press: 6(1): 27–34 (2008).

Deze pagina is voor het laatst bijgewerkt op: 13-02-2024

Inhoud van deze website is onderheven aan veranderingen, tevens beschermd met auteursrechten. Deel de link, niet de schermafbeelding!